Cis pospolity Taxus baccata

Cis rozgałęzia się już u samej nasady, często wytwarzając wiele pni,co daje efekt zwartej bryły zieleni.

Rośliny w młodości mają stożkowaty lub kulisty kształt. Z czasem - jeśli nie są cięte - stają się szerokie, kopulaste i nieregularne, dorastając do 4m wysokości.

Cis pospolity posiada miękkie ciemnozielone igły o długości 3 cm, płasko ułożone na pędzie. Igły te wymienia co 6 do 8 lat.

Dodatkową atrakcją egzemplarzy żeńskich (ponieważ są to rośliny dwupienne) są licznie występujące intensywnie czerwone owoce, chętnie zjadane przez ptaki.

Czerwona otoczka jako jedyna część rośliny nie zawiera toksycznej taksyny (uwaga! - pestka wewnątrz owocu też jest trująca).

Cisy dobrze adaptują się do warunków panujących w większości ogrodów oraz bez trudu znoszą zanieczyszczone miejskie powietrze.

Najlepiej rosną na glebie bogatej w wapń (zasadowej), żyznej, próchniczej, przepuszczalnej i stale wilgotnej.

Drzewa te jak większość roślin nie lubią skrajności, choć gorzej radzą sobie ze stagnującą wodą, niż okresowym przesuszaniem podłoża.

Odpowiada im wysoka wilgotność powietrza - warto je sadzić w bliskim sąsiedztwie zbiorników wodnych.

Preferują półcień, ale znoszą także całkowite zacienienie. Przy odrobinie pomocy - czyli obfitszym podlewaniu - mogą rosnąć również na słonecznym stanowisku.

Rośliny posadzone w pełnym słońcu i jałowej glebie wymagają częstego zraszania w porannych lub wieczornych godzinach, a w pierwszych latach uprawy, osłaniania zimą przed mrozem.

Sadząc cisy na trudnym dla nich miejscu, liczmy się z tym, że zestresowana roślina będzie bardziej podatna na ataki chorób i szkodników.

W uprawie tych roślin kluczowe jest kilka pierwszych lat (5-7), gdyż młode rośliny gorzej radzą sobie z niskimi temperaturami, suszami czy chorobami.

Dlatego warto - sadząc nowy okaz - zaprawić dołek dobrą ziemią ogrodniczą oraz regularnie podlewać, gdy nie pada przez dłuższy okres czasu (co 10-12 dni, a w upalne lenie dni nawet co 5-7).

W późniejszych latach są to niewymagające i wdzięczne rośliny, o które nie trzeba się troszczyć.

Cisa pospolitego, jak i pozostałe cisy - jako jedyne wśród roślin iglastych - można intensywnie ciąć, a nawet odmładzać, np. gdy zostanie uszkodzony przez mróz lub psi mocz, który powoduje powstawanie na iglakach brązowych plam i dziur.

Tego iglaka - i większość jego odmian - zaleca się sadzić w rejonach na zachód od Wisły, gdyż rośliny marzną, gdy temperatura przez dłuższy czas jest niższa niż -20oC.

O cisach - i wszystkich zimozielonych roślinach - szczególnie należy pamiętać zimą, gdyż narażone są one na zjawisko suszy fizjologicznej.

Cis pospolity ma szerokie zastosowanie: może być sadzony jako okaz soliterowy, stosowany na żywopłoty i do tworzenia rzeźb ogrodowych - całkiem sporych rozmiarów.

Cis to świetny materiał do tworzenia zimozielonych żywopłotów na stanowiskach cienistych, np. po północnej stronie posesji czy w cieniu między budynkami, w zabudowie szeregowej.

Ciemnozielony kolor igieł ładnie będzie się komponował z kolorowymi krzewami na rabacie. Stanowi też dobre całoroczne tło dla innych roślin.

Warto zapewnić roślinie trochę cienia. Jeśli nie dysponujemy takim stanowiskiem, możemy go stworzyć, sadząc wyższe rośliny, np. nieproblematyczną śliwę wiśniową 'Nigra'.

Posadźmy wyższe i lubiące słońce perukowce podolskie w odmianie 'Golden Spirit' lub 'Royal Purple', pamiętając, by system nawadniania je pomijał, gdyż preferują one stanowiska suche.

W ich cieniu możemy posadzić cisa wraz z żółto-zielonym berberysem Thunberga 'Maria' lub 'Golden Ring' o purpurowych liściach i pięknie kwitnącym - w cieniu - wawrzynkiem wilczełyko oraz niezawodnymi trzmielinami Fortune'a.

W półcieniu posadźmy cisa z kwitnącymi krzewami takimi jak hortensja bukietowa 'Vanille-Freise' oraz różaneczniki, pamiętając, by zakwasić ziemię w obrębie ich stanowiska.

Dobrym dodatkiem będą pięknie kwitnąca i rosnąca w półcieniu magnolia 'Jane' oraz byliny takie jak parzydło leśne, parzydło blekotolistne lub brunnera wielkolistna.