Sosna górska zwana też kosówką to pionierka, rosnąca zarówno na skalnych zboczach Sudetów i Karpat, jak i smaganych wiatrem nadmorskich wydmach. Roślinie nie straszne są zimno, wiatr, niedobór czy nadmiar wody, ani zasolenie podłoża. Śmiało można powiedzieć, że sosna górska jest rośliną dla każdego ogrodnika.
Ten wolno rosnący iglak do zadań specjalnych polecamy jako roślinę okrywową do dużych powierzchni i do umacniania skarp.
Wygląd
Kosodrzewina w zależności od warunków, w których rośnie może być niewielkim skarlałym krzewem, lekko płożącym się po ziemi bądź zwartym gęstym, dość kulistym wielopiennym krzewem lub nawet sporym drzewkiem. Zasada jest jedna: im lepsze warunki ma roślina, tym ładniej i bujniej się rozrasta.
Przeciętna szerokość i wysokość iglaka waha się od 2 do 5m. Jest to jednak proces bardzo powolny, ponieważ drzewko po ok. 10 latach osiąga 100, max. 150cm wysokości.
Igły rośliny zebrane są po dwie (sosna dwuigielna), mają intensywnie zielony kolor, są krótkie – 3 do 8cm – gęsto ułożone na pędzie i kłujące.
Rośliny wytwarzają spory i silny system korzeniowy, dlatego warto się dobrze zastanowić przed miejscem do posadzenia kosówki, ponieważ zadomowiona na swoim stanowisku nie będzie łatwa do przesadzenia.
Sosna górska wytwarza typowe – sosnowe – szyszki, które wiszą na niej niczym ciemnobrązowe bombki, nie opadając od razu po wysypaniu się nasion.
Stanowisko i uprawa
Roślina wybitnie światłożądna, lubi stanowiska o pełnym nasłonecznieniu, choć toleruje niewielkie lub krótkie (1-2h dziennie) ocienienie.
Jako roślina pionierska dobrze znosi okresowe niedobory wody i suche, zanieczyszczone powietrze (dużo lepiej niż sosna pospolita), lecz najbardziej lubi wilgotne powietrze, występujące przy zbiornikach wodnych.
Nie ma specjalnych wymagań odnośnie podłoża: toleruje podłoże kamieniste, piaszczyste, piaszczysto-gliniaste czy żyzne, przepuszczalne i próchnicze. Zaadaptuje się także na glebach ciężkich: gliniastych i bagiennych. Dodatkowo roślina jest tolerancyjna względem pH: od zasadowego po całkiem kwaśne (torfowe).
Sosna górska jest całkowicie mrozoodporna na terenie całego kraju.
Na dwie rzeczy musimy uważać przy uprawie kosówki: absolutnie nie toleruje ona psiego moczu (jak wszystkie iglaki zresztą) i cienia.
Roślina doskonale znosi cięcie, które wykonujemy na wiosennych przyrostach (patrz cięcie).
Zastosowanie
Naturalną funkcją kosodrzewiny w górach jest utrzymywanie ziemi na stromych zboczach, zapobiegając jej osuwaniu się. To zjawisko można doskonale wykorzystać w naszych ogrodach, gdy borykamy się z problemem zagospodarowania skarpy. W połączeniu z jałowcami, trzmielinami Fortune'a czy irgami płożącymi zapewnimy solidną stabilizację naszej skarpie.
Obecnie kosówka wykorzystywana jest w minimalistycznych ogrodach z trawami ozdobnymi, w zieleni miejskiej solo lub z berberysami (np. Thunberga 'Admiration' lub 'Erecta') i tawułami (wczesna lub japońska np. 'Genpei') lub na skalniakach z sasankami, bergeniami i rojnikami. Będzie współtworzyć klimat ogrodu w stylu śródziemnomorskim. Mało, która roślina potrafi tak doskonale jak kosodrzewina przypomnieć nam wakacje nad słonecznym południem czy oddać atmosferę polskich Tatr.
Nie trzeba też szczególnie przypominać, że roślina nadaje się na wrzosowiska z wrzosami, wrzoścami czy azaliami.
Jest to tak wszechstronna i lubiana roślina, że często można spotkać ją nawet na balkonach i tarasach, posadzoną w dużych skrzynkach lub małych doniczkach prowadzoną na wzór ogrodowego bonsai.
Warto wiedzieć
Ta doskonała i wytrzymała roślina jest wrażliwa - jak każda inna zimozielona - na psi mocz. To stanowi ograniczenie w jej stosowaniu w ogrodach, a zwłaszcza w zieleni miejskiej. By roślina nie miała bezpośredniego kontaktu z psem, nie sadźmy jej z brzegu rabat czy wzdłuż chodników lub wybierajmy odmiany szczepione na pniu.
Anna Noszka
