Bez czarny to powszechnie występujący w krajobrazie Polski okazały krzew lub niewielkie drzewo, cenione za swoje właściwości lecznicze. Jest to jedna z flagowych roślin wiejskiego i naturalistycznego ogródka.
Wygląd
Wysoki, wyprostowany krzew z eliptyczną kopulastą koroną. Osiąga 4-7 m wysokości i 3-5m szerokości. Cechuje się szybkim wzrostem czasem przybiera formę niskiego drzewka.
Pędy ma grube i szare, starsze mocno bruzdowane, korkowate. Młode - charakterystycznie wygięte w łuk.
Duże zielone liście (do 30cm długości) złożone są z 5-7 listków ząbkowanych, ostro zakończonych. Po roztarciu unosi się silny charakterystyczny zapach.
Kwiaty białe - zebrane w talerzykowate baldachy ok. 15cm szerokości - końcem maja rozkwitają i cieszą delikatnym zapachem do końca czerwca.
Owocem jest niewielka jagoda o średnicy 5mm, granatowoczarna. Dojrzewają od sierpnia do października i są niezwykle soczyste. Krzew w tym czasie chętnie odwiedzany jest przez ptaki, które żywią się nimi.
Stanowisko i uprawa
Bez czarny to roślina ruderalna - oznacza to, że urośnie praktycznie na każdej glebie. Preferuje jednak podłoże żyzne, przepuszczalne i wilgotne, bogate w azot i wapń.
Preferuje stanowisko słoneczne, w półcieniu także dobrze rośnie, ale słabiej kwitnie. Posiada dużą odporność na zanieczyszczenia i jest całkowicie mrozoodporny.
Zastosowanie
Bez czarny polecany jest do dużych ogrodów, parków i zieleni miejskiej. Stosowany do zadrzewień nieużytków. W ogrodach przydomowych najlepiej wygląda sadzona pojedynczo. Sprawdza się w założeniach naturalistycznych i wiejskich.
Dobrze wygląda z innymi odmianami tego samego gatunku o żółtych liściach np. odmianą 'Aurea'. Pamiętać jednak musimy, że krzewy te rosną dość szybko i musimy zapewnić im więcej miejsca. W małych ogrodach z czasem mogą być kłopotliwe, jeżeli wcześniej nie skorygujemy ich wzrostu. Nie musimy się jednak bać tych roślin - bez czarny bardzo dobrze znosi silne cięcia.
Polecamy posadzić pod koroną bzu np. niebieskie odmiany funki 'Blue Angel', 'Halcyon' lub zielone 'Colossal', 'Invincible' czy 'Sum and Substance'. Także liliowce czy kosaćce będą dobrze komponować się pod krzewem.
Informacje ekstra
Owoce ze względu na dużą zawartość witamin (A, B i C ) i potasu wykorzystywane są do produkcji nalewek, dżemów i innych przetworów, a także syropów leczniczych - czarny bez wykazuje bowiem działanie przeciwwirusowe. Nie polecamy jednak zjadać owoców na surowo w dużych ilościach - powodują kłopoty z żołądkiem. Jadalne są także kwiaty bzu - można je smażyć w cieście naleśnikowym.
Anna Noszka
