Jarzmianki mają szereg zalet: są niewymagające w uprawie, długo i obficie kwitną, tworzą zgrabne kępy ładnych liści, nie chorują i są całkowicie mrozoodporne.
Wygląd
Wiosną (w drugiej połowie kwietnia) z ziemi zaczynają wyłaniać się pędy, które szybko formują zwartą 50-60cm kępę liściową. Liście wybarwiają się na zielony kolor i są pokryte drobnymi włoskami, tworzą ładną kępę, pierzastych, mocno powcinanych, ząbkowanych, sztywnych i błyszczących liści przypominających małe liście winobluszczu. Liście pozostają zielone do pierwszych przymrozków, dopiero w listopadzie żółkną i zasychają - ważne by pozostawić je do wiosny, bo to ułatwia roślinie zimowanie.
Pod koniec maja ponad kępę wyrastają długie wysokie na 70-80cm, sztywne pędy, na których od czerwca do sierpnia pojawiają się drobne, lecz liczne, płaskie kwiatostany w intensywnie burgundowoczerwonym kolorze. Kwiatostan ma kształt niewielkiego baldachu - tworzy delikatną ażurową gwiazdkę.
Stanowisko i uprawa
Jarzmianka preferuje żyzne, próchnicze gleby o lekko zasadowym (może być też obojętne pH), a jej tolerancja na słońce zależy od wilgotności podłoża. Na stale wilgotnym stanowisku roślina może rosnąć nawet w pełnym słońcu (jednak krócej kwitnie), natomiast najlepiej udaje się i kwitnie na stale, lecz umiarkowanie wilgotnym, półcienistym stanowisku. Może rosnąć też w świetlistym cieniu - czyli pod koronami drzew, na jasnym stanowisku, gdzie jednak nie docierają bezpośrednie promienie słoneczne.
Jarzmianki nie lubią skrajności, czyli zalewania korzeni przez wodę (wymagają przepuszczalnego, zdrenowanego stanowiska) oraz suszy często panującej na piaszczystych stanowiskach, gdzie szybko więdną i żółkną im liście. Należy je więc podlewać.
Jarzmianki to rodzime byliny - są więc całkowicie mrozoodporne i można je sadzić na terenie całego kraju.
Zastosowanie
Delikatne kwiaty jarzmianek robią największe wrażenie, gdy rośliny posadzone są w większej grupie. W półcienistych miejscach na bylinowych rabatach połączyć je możemy z kwitnącymi ciemnolistnymi pluskwicami groniastymi 'Black Negligee' i szałwią omszoną 'Mainacht'. Na bardziej słoneczne rabacie pięknie będę komponowały się z wilczomleczem sosnka czy przywrotnikiem ostroklapowym.
Jarzmianki to doskonali towarzysze róż i piwonii. Z białą szałwią i bodziszkami (np. wspaniałym) 'Claret' będzie stanowił udany akompaniament dla róż, zwłaszcza dla tych w kolorze różowym jak niezawodna 'Bonica'. Głęboki kolor jarzmianki 'Claret' możemy połączyć z soczystą czerwienią piwonii 'Buckeye Belle' i przełamać fioletem szałwii omszonej.
Niekontrastowe połączenie stworzy z bzem czarnym o bordowym liściach ('Eva' czy 'Gerda'), uzupełnione o fioletowe kłosy przetacznika kłosowego.
Ciemne kwiaty jarzmianek - wystające wysoko nad kępę liści - doskonale będę się prezentować także nad taflą wody razem z rodgersją kasztanowcolistną.